માનીએ કે ન માનીએ, પણ કોઈ વ્યક્તિ સાથે સ્વભાવ, વ્યવસાય અને સ્થિતિ વચ્ચે આભ-જમીનનું અંતર હોય, છતાં એવો ઋણાનુબંધ બંધાઈ જાય છે, કે જે ચિરસ્મરણીય મિત્રતામાં પરિવર્તિત થઈ જાય છે. ઈ. સ. 1984માં એક સમારંભમાં ટોરન્ટ કંપનીના ચૅરમૅન શ્રી યુ. એન. મહેતા(શ્રી ઉત્તમભાઈ મહેતા)ને મળવાનું બન્યું અને એ પછી અમારા બંને વચ્ચે એવો સ્નેહતંતુ બંધાયો... Continue Reading →

એક સમયે કુટુંબ વિશાળ કબીરવડ જેવું હતું, જેની વડવાઈઓ આસપાસ ચોમેર પથરાયેલી હતી. એ પછી કુટુંબ એક ઊંચા વૃક્ષ જેવું બની ગયું, જેનાં ફળ એની છાયામાં વસનારા નાનકડા કુટુંબને મળતાં હોય. આજે વિભક્ત થઈ રહેલા કુટુંબની દશા વેરાનમાં ઊગેલા છોડ જેવી બની ગઈ છે. આજે ભલે પરિસ્થિતિનો તકાજો અને પ્રગતિની ભાવનાને કારણે સંયુક્ત પરિવારો વિભક્ત... Continue Reading →

કેનિયાના નૈરોબી શહેરની સાવ દૂર આવેલી અસ્પૃશ્ય અને અસ્પર્શ્ય ઝૂંપડપટ્ટીના વિસ્તાર પર ધીમે ધીમે અંધકારની ચાદર પથરાતી જતી હતી. આકાશી અંધકારની લગોલગ ધરતીનું અંધારું પણ ઘાટું બનતું જતું હતું. દારૂનું અતિ સેવન કરવાને લીધે બેફામ બનીને અહીંથી તહીં લથડિયાં ખાતા દારૂડિયાઓના નશાથી સાંકડી ધૂળિયા શેરીઓ આમતેમ ડોલતી હતી. ક્યાંક કોઈ વ્યસની કશાય કારણ વિના રાહદારી... Continue Reading →

સફર એટલે આનંદ. સફર એટલે મોજ. પ્રવાસ એટલે સૌંદર્યથી છલકાતાં સ્થળોનું મનભર દર્શન. જાણ્યાં-અજાણ્યાં સ્થળોની, ઇમારતોની, સ્મારકોની આનંદભરી તવારીખની જાણકારી. ક્યારેક ક્યાંક અલપઝલપ માનવજીવનની ઝલક સાંપડે. ક્યાંક ભ્રમણયાત્રામાં કોઈ વિરલ માનવીનો ભેટોય થાય. પ્રવાસમાં ‘ચાલવાનું’ વધુ બને, ‘જોવાનું’ ક્યારેક ઓછું લાગે ! ‘વિચારવાનું’ તો સાવ નહિવત્ ! આફ્રિકાના પ્રવાસના આરંભે મનોમન નિરધાર કર્યો કે નજરને... Continue Reading →

એક જ શબ્દ કેવા બે ભિન્ન સંદર્ભમાં પ્રગટ થતા હોય છે ! અણગમતો ગણાતો ‘પનોતી’ શબ્દ જીવનના બે પ્રસંગોએ કેવા સાવ નોખા સંદર્ભો લઈને આવ્યો ! મારાં ફૈબાનું નામ હતું હીરાબહેન. સહુ કોઈ એમને શકરીબહેન કહે. નાની વયે માતાને ગુમાવ્યાં હતાં અને આરંભે પિતાની સેવા-ચાકરીમાં ડૂબેલાં રહ્યાં અને એ પછી ધનાઢ્ય ઘરના મોભાદાર કુટુંબમાં ફૈબાનાં... Continue Reading →

જીવનના અસબાબમાં એટલું બધું વૈવિધ્ય છે કે ચિત્ત પર અનેક વ્યક્તિઓ, પ્રસંગો, ઘટનાઓ ત૨વર્યા કરે છે અને આથી આરંભે ગુરુવંદના કરીને હવે થોડી બીજી વાતો કરીએ. ઇંગ્લૅન્ડની કૉન્ફરન્સ દરમિયાન ડૉ. વિલ ટટલ સાથે પ્રવચન આપવાની તક સાંપડી. એક નવા વિચાર સાથે વૈશ્વિક દૃષ્ટિકોણ લઈને ઘૂમતા પ્રતિભાશાળી માનવીની એ મુલાકાત તરીકે સ્મરણીય બની રહી. આમ તો... Continue Reading →

એક શાંત, સ્થિર સરોવર અને બીજો મોજાંઓ ઉછાળતો ઘૂઘવતો દરિયો. ગુજરાતી ભાષા-સાહિત્યના વિદ્વાનો ક્યાં અને પત્રકાર જગતના ખેરખાં ક્યાં ? સાહિત્ય અને પત્રકારત્વ બંનેની દુનિયા સાવ નોખી, કિંતુ છેક બાર વર્ષની વયથી કૉલમલેખન શરૂ કરવાને કારણે ‘ગુજરાત સમાચાર'ના પ્રેસમાં જવાનું બનતું, તેથી સાહિત્યજગતની સાથોસાથ પત્રકારત્વની દુનિયાનો ગાઢ પરિચય થયો, પણ એ બે દુનિયાના નોખા- અનોખાપણાની... Continue Reading →

પ્રેમ અને પરિશ્રમ ચિત્તમાં જ્યારે ગુરુપ્રતિમાનું નકશીકામ કરું છું, ત્યારે જીવનમાં માર્ગદર્શક, રાહબર અને અંતે મિત્રસમા બની રહેલા પદ્મભૂષણ ડૉ. ધીરુભાઈ ઠાકરનું સ્મરણ થાય છે. ડૉ. ધીરુભાઈ ઠાકર પાસે અભ્યાસ ક૨વાની તક મળી, તે પૂર્વે એમની સાથે ગાઢ પારિવારિક સંબંધ હતો અને મારા પિતા ‘જયભિખ્ખુ' અને ધીરુભાઈ ઠાકર વચ્ચે અતૂટ મૈત્રી હતી. ધીરુભાઈ એ સમયે... Continue Reading →

ચિત્તમાં સંગ્રહાયેલી ગુરુની મધુર સ્મૃતિઓનું પુનઃસ્મરણ કેવો આનંદવિહાર કરાવે છે ! કોઈ પણ સ્થળે અને કોઈ પણ સમયે અતીતની યાદગાર સ્મૃતિ ચિત્તમાં જાગે, ત્યારે એ આનંદભર્યું દૃશ્ય મનઃચક્ષુ સમક્ષ પ્રત્યક્ષ થઈ જાય છે. આશ્ચર્ય લાગે, પણ જીવનની એક મધુર સ્મૃતિ તાળીઓ સાથે સંકળાયેલી છે. વાત તો એવી હતી કે અમદાવાદની એચ. કે. આર્ટ્સ કૉલેજના શેઠ... Continue Reading →

એકલવ્ય અને અર્જુનના બંનેના ચિત્તમાં વિદ્યાપ્રાપ્તિના સમયે ગુરુ દ્રોણની કેવી છબી હશે ? એકલવ્ય સમક્ષ ગુરુ પ્રત્યક્ષ નહીં, કિંતુ એમની વિદ્યા અને નિપુણતાથી હાજરાહજૂર હતા. એ ગુરુપ્રતિમા પાસે રહીને જ્ઞાનપ્રાપ્તિ કરતો હતો, જ્યારે અર્જુન પાસે તો ગુરુની સાક્ષાત્ ઉપસ્થિતિ હતી. એકલવ્ય એના ચિત્તમાં ગુરુ પાસેથી પ્રાપ્ત થતા ધનુર્વિદ્યાના જ્ઞાનની કલ્પના કરીને સજ્જ થતો હશે, તો... Continue Reading →

બાળસાહિત્યના સર્જનમાં જેટલો હસતો-રમતો આનંદ પ્રાપ્ત થતો હતો, એટલી જ મનોમંથનની મોજ બાળસાહિત્યના વિષય અંગે ચાલતી ગડમથલથી આવતી હતી. એકાદ વર્ષે વર્તમાન પરિસ્થિતિ જોઈને કોઈ મૌલિક વિચાર જાગે અને પછી એક બિંદુની આસપાસ આખો મધપૂડો રચાય, એ રીતે જુદા જુદા પ્રસંગોની ગૂંથણી કરતો. એ વિશેની ભૂતકાળની ઘટનાઓ અને વર્તમાનના વાસ્તવિક પ્રસંગોને મેળવ્યા પછી અને એની... Continue Reading →

ગોસ્વામી તુલસીદાસજીએ કહ્યું, ‘તમે કત્લેઆમ કરનારા મિરજાખાન નથી, પણ મહાન કવિ રહીમ છો !' ‘જય જય ગોસ્વામી, આપને પાય લાગુ, આપના કદમ ચૂમું.' અવાજમાં ઉર્દૂનો સાહજિક લહેકો હતો અને ભાવ ભારતીયતાથી ભીંજાયેલા હતા. ‘આવો ભાઈ ! કયા કામે અહીં રામદરબારમાં આવ્યા છો ?’ ગોસ્વામી તુલસીદાસજીએ પૂછ્યું. ‘ગોસ્વામીજી ! તલવારની છાયામાં મોટો થયો છું. એના ભરોસે... Continue Reading →